Gazetarët dhe ekonomistët nga Bloomberg Economics kërkojnë t’i përgjigjen pyetjeve kyçe për ekonominë botërore në vitin 2019. Në këtë mënyrë, jepet një parashikim për të gjithë tematikat më kyçe që do të mbërthejnë botën vitin e ardhshëm: nga lufta tregtare SHBA-Kinë deri te Brexit.
A do të ulet ekonomia globale?
Jo. Sigurisht, tregjet financiare janë jo gjithmonë të parashikueshme, bankat qendrore janë larguar nga ‘easy money’ dhe po zhvillohet një luftë tregtare. Por Fondi Monetar Ndërkombëtar ende parashikon një vit të tretë të rritjes rreth 3.7 për qind, edhe nëse bota nuk është aq e vendosur për një zgjerim të mirë. Ekonomistët sugjerojnë se rritja duhet të vijë nga politika monetare që qëndron historikisht e lirë, që qeveritë të lehtësojnë politikën fiskale dhe tregjet e shtrënguara të punës.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: 2018 filloi me një rritje të fuqishme globale të koordinuar. 2019 nuk do të nisë e tillë. Ekonomia botërore do të zgjerohet me një ritëm më të ngadaltë dhe me një divergjencë të theksuar mes SHBA-së dhe pjesës tjetër. Zvogëlimi i paqëndrueshmërisë së tregut financiar dhe zvogëlimi i urdhrave të eksportit sugjeron se kulmin i ciklit të ekonomisë ka kaluar. Por, ata nuk janë një tregues i recesionit të afërt. – Tom Orlik
Do të shkallëzohet apo zbehet Lufta Tregtare?
Kjo është ndoshta çështja më e madhe me të cilën do të ballafaqohet ekonomia globale në vitin 2019. Dhe fakti që nuk ka përgjigje të qartë duhet të jetë arsye për t’u shqetësuar. Armëpushimi tentativë midis presidentit Donald Trump dhe Xi Jinping të Kinës është inkurajues në një periudhë afatshkurtër. Por përsëri, edhe me një ujdi të madhe, shumica e tarifave të SHBA-së me 250 miliardë dollarë në import nga Kina do të mbeten në vend deri në vitin 2019. Siç do të kërcënohet edhe më shumë nëse Kina nuk do të japë reforma kuptimplota. Po kështu, ka gjasa që të ketë ulje në marrëdhëniet gjatë këtij viti. Do të ketë më shumë tëeet-e nga Trump. Luftërat tregtare po bëhen një tipar i përhershëm i marrëdhënieve midis dy ekonomive më të mëdha në botë.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: Armëpushimi tregtar midis SHBA-së dhe Kinës do të vijojë. Kina nuk do të japë reforma të thella strukturore që janë kërkuar nga SHBA. Ajo do të bëjë sa duhet për të pasur masa mbrojtëse më tej. Edhe në atë skenar optimist, barra e eksporteve në 2018 do të reduktojë dërgesat në 2019. – Tom Orlik
Rezerva Federale do të ndalojë normat e interesit të rriten?
FED projekton dy rritje të normave në 2019 dhe një veprim tjetër në vitin 2020, bazuar në një perspektivë të sigurtë të rritjes së vazhdueshme solide. Investitorët mendojnë se optimizmi ka mungesë të dobësisë ekonomike. Frika se Fed do të shtrëngojë më tej normat ka shkaktuar humbje të mëdha në stoqet e SHBA. Gjithashtu presin presion nga Tëitter nga Trump mbi kryetarin Jerome Poëell nëse politika monetare vazhdon të bëhet e shtrënguar.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: Shtrëngimi i kohëve të fundit në kushtet financiare dhe rritja e një ftohje globale nuk do të jetë e mjaftueshme për të bërë që Fed të ndalojë rritjen e normave në 2019. Ndërsa ekonomia pritet të moderohet, rritja do të mbetet mbi trendin e saj afatgjatë dhe një rritje e fortë e 2018 sugjeron se disa presione të tjera inflacioniste mund të jenë rrugës. Kjo argumenton për një rritje të ritmeve të kursit për të siguruar që inflacioni të mos rritet papritmas. – Tim Mahedy dhe Yelena Shulyatyeva
A do të ketë një marrëveshje për Brexit?
Probabiliteti është rritur për një skenar të tillë ‘Brexit pa marrëveshje’. Banka e Anglisë thotë se mund të ketë pasoja katastrofike për ekonominë ky skenar. Ndërsa shumica e ekonomistëve ende presin që katastrofa të shmanget, përsëri kjo nuk do të hapë rrugën për rritjen e problematikave. Me shitjet me pakicë që kanë rënë, me ngadalësimin e rritjes së çmimeve të banesave dhe me inflacionin ende mbi objektivin e Bankës, zgjerimi pritet të mbetet më së shumti i nënshtruar dhe shumë më poshtë ritmit të para referendumit të 2016-ës.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: Midis gjithë zhurmës së Brexit, është shfaqur një mesazh i qartë: shumica e ligjvënësve të Britanisë janë kundër një rezultati jo-marrëveshje. Kjo na lë në heshtje të sigurt se një pakt midis Britanisë së Madhe dhe BE do të bëhet publike vitin e ardhshëm. Për ekonominë, lajmi ka të ngjarë të japë një shtytje ciklike, pasi më shumë siguri, një politikë më e lirë fiskale dhe rritje më të shpejtë të të ardhurave reale, ndihmojnë në rritjen e produktit të brendshëm bruto afërsisht 2 për qind. – Dan Hanson
Do të përballen tregjet në zhvillim me një krizë të re?
Tregjet në zhvillim së paku kanë më pak hua dhe çmimet e naftës më të ulëta do t’i ofrojnë atyre qetësi në vitin 2019. Analistët e tregut janë në anën e tyre: asetet e EM parashikohet të kthehen në 2019, pas vitit të tyre më të keq krahasuar me trendin e tre viteve, sipas një sondazhi Bloomberg me 30 investitorë, tregtarë dhe strategë. Morgan Stanley madje thotë se ekonomitë e tilla do të kthehen pozitivisht për të nxitur rritjen botërore. Megjithatë, stresi ende rrezikon ‘shpërthimin’. Argjentina dhe Turqia gjithmonë përballen me rreziqe politike, ndërsa Koreja e Jugut është e mbushur me borxhe dhe Rusia mund të goditet nga sanksione të reja të SHBA. Afrika e Jugut ka një ekonomi të zymtë dhe pasiguri zgjedhore.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: Pasiguria në lidhje me shtrëngimin e Fed, tregtia dhe çmimet e naftës do të përhapen në vitin e ri. Një ngadalësim në rritjen globale mund të nxisë rrezik të mëtejshëm për tregjet në zhvillim. Por kriza e ardhshme ka të ngjarë të fillojë në rast se ka probleme politike- Scott Johnson
Rritja e tatimit mbi taksën e konsumit të Japonisë a do të sjellë një recesion?
Nuk ka gjasa. Produkti i Brendshëm Bruto ndoshta do të kontraktohet në tremujorin e katërt pasi taksa do të rritet në 10 për qind nga 8 për qind më 1 tetor. Por një trazim agresiv i masave nga qeveria e kryeministrit Shinzo Abe pritet të kufizojë trazirat në vetëm një të katërtën. Banka e Japonisë do të japë një dorë ndihme, duke mbajtur kostot e huamarrjes jashtëzakonisht të ulëta derisa të njihet impakti i plotë i rritjes.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: Rritja do të jetë një pengesë. Megjithatë, ekonomia mund të jetë në gjendje të përballet më mirë me rritjen sesa ajo në vitin 2014. Këtë herë, rritja do të jetë më e vogël – 2 pikë përqindje, në vend të 3 pikë përqindje. Përjashtimet e taksave për produkte ushqimore do të reduktojnë rritjen efektive në 1 pikë. Përveç kësaj, qeveria e Japonisë është e vendosur në buxhetin me madhësi rekord për vitin fiskal duke filluar nga prilli i vitit 2019, për të mbajtur ekonominë nën kontroll. Përsa i përket mbështetjes së rritjes, kjo është pozitive. Në kushtet e rënies së deficitit, nuk do të ketë ulje. – Yuki Masujima
A do të rrisë BQE normat e interesit?
Kjo varet. Banka Qendrore Evropiane thotë se normat e interesit të eurozonës do të mbahen në rekord të ulët “të paktën deri në verën e vitit 2019”, duke nënkuptuar që ngritja mund të vijë në fund të vitit. Ekonomistët janë të shqetësuar se zona e përbashkët e monedhës euro është në prag të një ngadalësimi më të gjatë midis tensioneve tregtare dhe paqëndrueshmërisë politike.
ÇFARË THONË EKONOMISTËT: Rritja prej 0.5 përqind për pjesën më të madhe të vitit të ardhshëm dhe rritjet solide në pagë do të thonë se ka pak arsye për të vonuar vendimin e rritjes së normave. Parashikimet tona shohin rritje me 0.4 për qind një -kjo sugjeron një rritje të normës së depozitave gjithashtu në 2019, por pak më vonë.- Jamie Murray./Buletiniekonomik
