The Economist i ka kushtuar një dokumentar të shkurt Kosovës. Aty tregon se si u bë shteti i Kosovës. Sjell pamje të luftës, vrasjeve, përdhunimeve e gjithçka tjetër që Serbia bëri ndaj shqiptarëve. Përmes intervistave dhe fakteve, The Economist shpjegon se Kosova është e pavarur por që është e varfër. Përmend se në Kosovës janë 33% të papunë. Më poshtë dokumentari i përkthyer komplet nga oxygenpress.info
Në vitin 2008, Kosova u bë vendi më i ri i Evropës. Ky shtet i vogël me popullsi prej 1,8 milion, u shfaq si rezultat i një prej konflikteve brutale sektare që nga lufta e dytë botërore. Ishte një konflikt që e nxiti një udhëheqës nacionalist autoritar, Slobodon Misoveviç.
“Kur bombardimet ndalen, atëherë do të jetë shumë e lehtë të vazhdohet procesi politik … kundër pushtetit ushtarak perëndimor”, kështu kishte thënë, Presidenti i Republikës së Serbisë, Sllobodon Millosheviç.
“Ne nuk duhet të lejojmë pastrimin etnik apo gjenocid, veçanërisht në buzë të Evropës”, shprehet presidenti i 42-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Bill Clinton.
Sot Kosova është e lirë, por e varfër.
“Kosova nuk kalonte vetëm nga lufta në paqe, ishte një tranzicion prej vendit komunist në një kapitalist, nga një fshat i shkatërruar deri tek ai që po rindërtohet”, Petrit Selimi, Zëvendësministri i Jashtëm i Kosovës 2011-2016.
Kosova ishte pjesë e Serbisë nga viti 1912. Pastaj, në vitin 1918, Serbia u bë pjesë e asaj që do të bëhej Jugosllavi.
“Serbët e konsiderojnë dhe thonë se Kosova është Jeruzalemi i tyre. Ishte një lloj zemre e Serbisë”,- Tim Judah, Korrespondenti i Ballkanit, ekonomist.
Deri më sot, Kosova është ende e ndarë sipas linjave etnike. Mbi 90% e popullsisë së saj janë shqiptarë etnikë, të cilët janë kryesisht myslimanë. Serbët, të cilët janë katolik ortodoksë, përbëjnë rreth 5%.
“Ky është qyteti jugor i Prishtinës, kryeqyteti i provincës së Kosovës”.
Gjatë gjithë viteve 1980, Kosova gëzonte autonomi brenda Serbisë, por shumica e popullatës etnike shqiptare donte më shumë liri politike.
“Nacionalizmi shqiptar i Kosovës po rritej, kishte kërkesa që Kosova të bëhej republikë, serbët e Kosovës filluan të ankoheshin duke thënë se ata ishin të kërcënuar”, Tim Judah, Korrespondenti i Ballkanit, ekonomist.
Millosheviçi donte ta mbante Kosovën si pjesë të Serbisë. Ai tërhoqi popullatën serbe të pakicës dhe e ndau më tej Kosovën.
“Slobon Millosheviçi e përdori çështjen serbe të Kosovës për të marrë pushtetin dhe për të luajtur kartën nacionaliste, e cila do ta çonte atë në pushtet të plotë brenda Serbisë”, tha Tim Judah, Korrespondenti i Ballkanit, ekonomist.
Në vitin 1989, Millosheviçi i tha kryetarit të Serbisë se brenda disa javësh, Kosova do të vendosej nën kontrollin e qeverisë së tij serbe.
Petrit Selimi në atë kohë ishte duke u rritur në Kosovë.
“Kur erdhi Millosheviqi në pushtet humbëm statusin tonë. Të drejtat tona politike u humbën, liritë tona ekonomike u humbën, u humbën po ashtu edhe të drejtat tona arsimore “, tha Petrit Selimi, Zëvendësministri i Jashtëm i Kosovës 2011-2016.
Derisa komunizmi ra në të gjithë Evropën qendrore dhe lindore, Jugosllavia filloi të shpërbëhej. Që nga viti 1991, republikat e saj shpallën pavarësinë.
Luftërat shpërthyen në Slloveni, Kroaci dhe Bosnje si serbë etnikë, që jetonin në këto vende të reja, kundërshtuan pavarësinë.
Millosheviç donte të shkëpusë një Serbi të Madhe nga rrënojat. Kështu që ai dërgoi trupat e tij në këto konflikte.
Gjatë kësaj kohe të trazuar, udhëheqja politike e Kosovës shpalli pavarësinë gjithashtu. Por kjo u injorua nga Serbia dhe bashkësia ndërkombëtare. Në fund të viteve 1990 një grup guerilësh, Ushtria Çlirimtare e Kosovës ose UÇK filluan të sulmonin njësitë e policisë serbe.
Qëllimi i tij ishte të fitonte pavarësinë nëpërmjet forcës.
“Ishte një përzierje e emocioneve, por frikësohej se diçka e madhe po përhapet”, Petrit Selimi, Zëvendësministri i Jashtëm i Kosovës 2011-2016.
Millosheviçi dërgoi më shumë forca serbe të sigurisë në Kosovë të mposhtnin UÇK-në.
“Forcat serbe të sigurisë dhe ushtria jugosllave ishin shumë brutale, domethënë UÇK-ja ishte mjaft brutale, por mbizotërimi i forcës ishte në anën e forcave serbe të sigurisë”, Tim Judah, Korrespondenti i Ballkanit, ekonomist.
Me 15 janar të vitit 1999 , forcat serbe sulmuan fshatin Recak, duke vrarë 45 civilë shqiptarë të Kosovës.
“Masakra e Reçakut ishte një pikë kthese, sepse sapo masakra shpalosi njerëzit ishin atje … Gazetarët perëndimorë, vërenin trupat e vdekur dhe e quajnë atë si : një krim kundër njerëzimit”, Petrit Selimi, Zëvendësministri i Jashtëm i Kosovës 2011-2016.
Ndërsa, forcat serbe rimorën territorin nga UÇK, mijëra shqiptarë të Kosovës u larguan nga shtëpitë e tyre. Imazhet tronditën Perëndimin. Në një konferencë paqeje në Francë, fuqitë perëndimore i dhanë Serbisë dhe shqiptarëve të Kosovës një ultimatum të pranojë një marrëveshje paqeje ose të përballet me një veprim ushtarak.
“Ne nuk jemi të interesuar për një marrëveshje të pjesshme. Ne jemi të interesuar për një zgjidhje që funksionon”, Christopher Hill, i dërguar i posaqëm në Kosovë.
Serbët e hodhën poshtë marrëveshjen.
“Ne nuk po flasim me shqiptarët, po flasim me amerikanët të cilët dëshirojnë të marrin territor për vete dhe për NATO-n, dhe shqiptarët ishin vetëm një justifikim për ta”, ishte shprehur Presidenti i Republikës së Serbisë, Sllobodon Millosheviç.
NATO vendosi të dënojë Millosheviçin dhe ushtrinë e tij dhe filloi sulmet ajrore mbi objektivat ushtarake serbe në Kosovë dhe në të gjithë Serbinë.
“Ka të bëjë me krijimin e llojit të botës ku një popull i pafajshëm nuk është veçuar për represion, dëbim, shkatërrim vetëm për shkak të trashëgimisë së tyre fetare dhe etnike”, shprehet presidenti i 42-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Bill Clinton.
“Gjatë luftës prindërit e mi, vëllai im u larguan nga lagja, ikën nga paramilitarët, u fshehën në pyll, nuk dija asgjë për disa ditë, a janë gjallë apo jo?”, tha Petrit Selimi, Zëvendësministri i Jashtëm i Kosovës 2011-2016.
Pas 78 ditësh bombardimeve dhe qindra vdekjeve civile, Serbia kapitulloi. Millosheviq tërhoqi forcat e tij nga Kosova. Tanket e NATO-s u rrokullisën dhe Petriti u bashkua me familjen e tij. Shqiptarët u kthyen, dhjetëra prej të cilëve serbë etnikë ikën nga veriu në Serbi. Pas nëntë viteve Kosova më në fund shpalli pavarësinë.
Sot Kosova ka një demokraci të përafërt dhe të gatshëm dhe një ekonomi në rritje. Por papunësia është e lartë në 33%.
Në vitet e fundit, përplasjet e shkaktuara nga tensioni etnik kanë shpërthyer në raste.
“Sot shumica e serbëve të Kosovës e konsiderojnë veten shtetas të Serbisë, të cilët nuk e njohin shtetin e Kosovës dhe nuk ndihen pjesë e saj” , Tim Judah, Korrespondenti i Ballkanit, ekonomist.
Presioni i jashtëm mund të përmirësojë këto marrëdhënie të tensionuara.
Si Kosova dhe Serbia po punojnë për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian.
“Nuk mendoj se ndonjëri prej nesh do të jetë në gjendje të bashkohet me familjen evropiane derisa të zgjidhim çështjet me njëri-tjetrin. Dialogu është i vetmi që ne mund të ecim përpara”, tha Petriti Selimi.
Nëse Kosova dhe Serbia do të bëhen shtete anëtare të BE-së, qeveritë dhe popujt e tyre do të duhet të punojnë së bashku të varrosin të kaluarën e tyre të përgjakshme./OxygenPress.info
