Republika e Kroacisë, e cila ishte më parë pjesë e Jugosllavisë, kufizohet me Slloveninë dhe Hungarinë në very, Serbinë dhe Bosnjë Hercegovinën në lindje dhe Malin e Zi në jug. Në perëndim, ajo kufizohet me Adriatikun përgjatë bregdetit në gjatësi prej 1,777,3 km. Është një vend shumë i larmishëm që mbulon 56,594 km dhe katër lloje të rajoneve biogjeografike: Mesdhetare, Alpine, Panonine dhe kontinentale. Pika më e lartë ëshë maja Dinara në Alpet Dinarike, në lartësi prej 1,831 metra.
Historikisht, Kroacia ishte e populluar fillimisht nga Liburnët dhe Ilirët, por u bë pjesë e Perandorisë Romake në vitin 9, të erës sonë. Perandori Diokleciani ndërtoi një pallat të madh në Split, kur u pensionua në vitin 305, të erës sonë, dhe në shekullin 5, të erës sonë një nga Perandorët e fundit të Perandorisë Romake Perëndimore, Julius Nepos, sundoi perandorinë e tij nga Spliti. Kroatët arritën në Kroacinë e ditëve të sotme në fillim të shekullit të 7.
Nga viti 1527 deri në fund të Luftës së Parë Botërore, Kroacia ishte pjesë e “Perandorisë së Habsburgëve”, pas së cilës ajo u bashkua me shtetin jetëshkurtër të sllovenëve, kroatëve dhe serbëve, e cila u bë më pas “Mbretëria e Jugosllavisë”. Pas luftës së Dytë Botërore, Kroacia u bë pjesë e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë. Në qershor të vitit 1991, Kroacia shpalli pavarësinë, e cila hyri në fuqi më 8 tetor të të njëjtit vit, edhe pse “Lufta Kroate e Pavarësisë”, vazhdoi për gati katër vite.
Në Kroaci…
- Guri kroat, nga ishulli Brac është përdorur për të ndërtuar Shtëpinë e Bardhë në Uashington DC.
- Teatri më i vjetër komunal (shoqëror) në Evropë është ndërtuar në Hvarn në vitin 1612.
- Pranë qytetit të Bujës, me 2 nëntor 1999 Gjankarlo Zigante (Giancarlo Zigante) ka zbuluar zhardhok kërpudhash me të mëdha në botë. Pesha e saj ishte 1,31 kg.
Fakte rreth Kroacisë…
- Është anëtarësuar në BE në vitin 2013
- Sistemin politikë e ka-Republikë
- Ka 4,3 milionë banorë
- Kuna është monedha të cilin e përdorin
- Zagrebi është kryeqytet
- Kroatishtja është gjuhë zyrtare
- “Zdravo” dhe “Bok” janë përshëndetje tipike.
Kroacia sot…
Kroacia modern është një vend me të ardhura relativisht të larta.
Turizmi është e ardhura fitimprurëse e vetme më e rëndësishme dhe Kroacia gjithashtu ka industrinë e konsiderueshme të ndërtimit të anijeve, industrinë e përpunimit të ushqimit, industrinë farmaceutike, teknologjinë informative, industrinë biokimike dhe industrinë e drurit. Bujqësia përbënte 6,8 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto në vitin 2010. Duke pasur parasysh historinë e vendit dhe vendndodhjen, Kroacia ka një kulturë të pasur dhe të larmishme.
A keni uri?
Kuzhina kroate priret të jetë i bazuar në rajonet e saj- Istria, Dalmacia,Dubrovniku, Lika, Gorski Kotari, Zagorja, Medimurja, Podravina, Slavonija. Pra, me të vërtetë nuk është një gatesë e vetme kombëtare, por një numër i specialiteteve regjionale. Në brendësi, ushqim pasqyron ndikimet hungareze, austriake dhe turke, ndërsa përgjatë bregdetit, ku ka peshk dhe ushqim deti të mrekullueshëm, gatesat kanë karakteristika ilire, greke, romake dhe karakteristika më modern mesdhetare si italiane dhe frënge. Zagrebacki odrezak (biftek vici i “Zagrebit”, I mbushur me proshutë dhe djathë dhe i pjekur në skarë me thërmija buke) dhe Janjetina raznja ( mish qengji i pjekur në hell), pata dhe biba janë gatesat popullore, sic është Brodet ose Brudet (peshk i pjekur nga Dubrovniku dhe Dalmacia).
Çfarë dini?
Inxhinieri i elektroteknikës dhe alternimit të aktuales (AC) shpikësi/pionieri Nikola Tesla lindi në Smiljan në rajonin Lika të Kroacisë. Kimisti i famshëm Vladimir Prelog fitoi Çmimin Nobel në vitin 1975.
Kroatët janë të mrekullueshëm në sport. Goran Ivanishevic, nga Spliti është I vetmi tenist i cili u bë Kampoion i Meshkujve në Uimbëlldon.
Sulmuesi Davor Shuker fitoi “Këpucën e artë” në Kupën e Botës më s 1998 në Francë. Skiatori më i sukseshëm në historinë e Olimpiadës së dimrit është skiatorja kroate Janica Kostelic, e cila fitoi 4 medalje të arta olimpike dhe 2 medalje të argjendta- edhe pse Kroacia nuk ka asnjë traditë në skijim. Me 208 cm, Ivo Karlovic është lojtari më i lartë në botë i tenisit.
Kuna…
Në kohët mesjetare, gëzofët e kafshëve të vogla me ngjyrë kafe-kuqë, të quajtura kunadhe përdoreshin si njësi monetare. Fjala në gjuhën Kroate është “kuna” dhe është emri i monedhës së Kroacisë edhe sot. Edhe në ditët e sotme në disa monedha kroate gjenden fotogradi me tipare të kafshëve. Monedha modern Kuna u u prezantua më 30 maj të vitit 1994, duke filluar një periudhë tranzicioni me dinarin kroat e që përfundoi më 31 dhjetor të vitit 1994.
Mbrojtja e të drejtave të konsumatorëve…
Kur Kroacia u bashkua me BE-në me 1 korrik 2013 kroati i parë për t’u emëruar Komisionarë ishte Neven Mimica, ish Ministër për integrimin në BE dhe Zëvendës Kryeministër.
Z.Mimicës iu është dhënë përgjegjësia për politikën e Konsumatorit të BE-së.
Çdo qytetar është një konsumator dhe Bashkimi Evropian merr kujdes të madh për të mbrojtur shëndetin e tyre, sigruinë dhe mirëqenien ekonomike. Ajo promovon të drejtat e tyre për informim dhe edukim, merr hapat e nevojshme për të ndihmuar ata në mbrojtjen e shëndetit dhe interest e tyre, dhe i inkurajon ata për të themeluar dhe drejtuar shoqatat vetë-ndihmëse të konsumatorëve.
Vendet anëtare të BE-së kanë përgjegjësi parësore mbrojtjen e konsumatorëve në territorin e tyre.
Dhe ata të gjithë kanë miratuar një sërë ligjesh për të siguruar që qytetarët/konsumatorë e tyre janë të mbrojtur mirë.
Si treg i vetëm dhe monedhë e vetme me kufij të hapur tregtar, si dhe rritja e përdorimit të internetit dhe tregtisë elektronike është e rëndësishme që gati 500 milionë qytetarë të BE-së, të përfitojnë nga i njejti nivel i lartë për mbrojtjen e konsumatorit.
Kjo është gjithashtu e rëndësishme nëse tregu i vetëm i BE-së është që të punojë sic duhet, pasi individët duhet të jenë të sigurt se ata janë sic duhet të mbrojtur kur të bëjnë blerje nga tregtarët e largët, për shembull. Konsumatorët gjithashtu mund ti drejtohen organeve të tilla sic është Qendra e Rrjetit Evropian e Konsumatorit (ECC-Net) për ndihmë.
Si dhe si veprim i drejtpërdrejtë për ta mbrojtur të drejtat e konsumatorëve, BE-ja siguron që interesat e tyre të janë ndërtuar në bazë të legjislacionit të BE-së në të gjitha fushat e politikave përkatëse. Gjatë viteve, BE-ja ka marrë një numër të masave për të mbrojtur interesat e gjera të konsumatorëve në fusha të tilla si:
- Praktikat e biznesit të drejtë;
- Reklamat c’orientuese dhe krahasuese;
- Treguesit e cmimit dhe etiketimit;
- Kushtet e padrejta të kontratës;
- Shitja nga largësia dhe në “prag të derës”;
- Pasqyrat kohore dhe pakot festive;
- Të drejtat e udhëtarëve;
- Standardet e sigurisë, për shembullin në lidhje me lodrat e fëmijëve / Të nisemi për në Evropë/ OxygenPress.info
