Kompania private kineze ”Sinovac” ka prodhuar një vaksinë antiCovid-19 të quajtur ”CoronaVac”, që është miratuar për përdorim në Kinë dhe është autorizuar për përdorim emergjent në më shumë se 12 shtete, shkruajnë Jonathan Corum dhe Carl Zimmer për ”The New York Times”.
Studiuesit në Turqi dhe Brazil zbuluan se vaksina ka një efikasitet prej 83,5% kundër infeksioneve Covid-19 me një ose më shumë simptoma dhe pak më shumë se 50% kundër infeksioneve me ose pa simptoma.
Por, si funksionon kjo vaksinë?
Vaksinë e krijuar nga koronavirusët
”CoronaVac” funksionon duke mësuar sistemin imunitar për të prodhuar antitrupa kundër koronavirusit SARS-CoV-2. Antitrupat bashkohen me proteinat virale si të ashtuquajturat ”proteina spike” që ”studiojnë” sipërfaqen e saj.
Për të krijuar ”CoronaVac”, studiuesit e ”Sinovac” filluan me marrjen e mostrave të koronavirusit nga pacientët në Kinë, Britani, Itali, Spanjë dhe Zvicër. Një mostër nga Kina përfundimisht shërbeu si bazë për vaksinën.
Vrasja e virusit
Studiuesit rritën rezerva të mëdha të koronavirusit në qelizat e veshkave të majmunit.
Pastaj ata i shpërndanë viruset me një kimikat të quajtur beta-propiolakton. Ky bashkim i çaktivizoi koronavirusët duke u lidhur me gjenet e tyre. Koronavirusët e çaktivizuar nuk mund të kopjoheshin më.
Studiuesit më pas nxorën viruse të çaktivizuar dhe i përzien me një sasi të vogël të një përbërjeje me bazë alumini të quajtur ”ndihmëse”. ”Ndihmëset” stimulojnë sistemin imunitar për të rritur reagimin ndaj një vaksine.
Viruset e çaktivizuara janë përdorur prej më shumë se një shekulli. Jonas Salk i përdori ato për të krijuar vaksinën e tij të poliomelitit në vitet 1950 dhe ato janë baza për vaksinat kundër sëmundjeve të tjera duke përfshirë tërbimin dhe hepatitin A.
Nxitja e një përgjigje imune
Për shkak se koronavirusët në ”CoronaVac” janë të vdekur, ata mund të injektohen në krah pa shkaktuar Covid-19. Sapo të futen në trup, disa prej viruseve të çaktivizuar ”gëlltiten” nga një lloj qelize imune që quhet qelizë antigjen-prezantuese.
Qeliza antigjen-prezantuese copëton koronavirusin dhe shfaq disa nga fragmentet e tij në sipërfaqen e saj.
Një e ashtuquajtur qelizë T ndihmëse mund të zbulojë fragmentin. Nëse fragmenti përshtatet në një nga proteinat e saj sipërfaqësore, atëherë qeliza T aktivizohet dhe mund të ndihmojë në rekrutimin e qelizave të tjera imune për t’iu përgjigjur vaksinës.
Bërja e antitrupave
Një lloj tjetër i qelizave imune, i quajtur qelizë B, gjithashtu mund të hasë në koronavirusin e çaktivizuar. Qelizat B kanë proteina sipërfaqësore në një larmi të madhe formash, dhe disa mund të kenë formën e duhur për t’u kapur në koronavirus. Kur një qelizë B bllokohet, ajo mund të tërheqë një pjesë ose të gjithë virusin brenda dhe të paraqesë fragmente të koronavirusit në sipërfaqen e tij.
Ndalimi i virusit
Pas vaksinimit me ”CoronaVac”, sistemi imunitar mund të përgjigjet ndaj një infeksioni të koronavirusëve të gjallë. Antitrupat që synojnë proteinën spike mund të parandalojnë hyrjen e virusit në qeliza. Lloje të tjera të antitrupave mund të bllokojnë virusin me mjete të tjera.
Ndërsa ”CoronaVac” mund të ofrojë mbrojtje kundër Covid-19, askush nuk mund të thotë ende se sa zgjat ajo mbrojtje. Është e mundur që niveli i antitrupave të bjerë gjatë muajve. Por, sistemi imunitar gjithashtu përmban qeliza speciale të quajtura qeliza B të kujtesës, që mund të mbajnë informacionin për koronavirusin për vite me radhë apo edhe dekada./ATSH
