Fjolla Rracin e njohin shumë njerëz, e më së shumti personat me nevoja të veçanta, të cilëve ajo ua ka kushtuar gjithë jetën e saj.
Që nga fëmijëria, e pa u ndalur e lodhur asnjëherë, ajo vazhdon të jetë shoqe dhe mësuese për këta persona, veçse ndihma e saj tashmë i ka kaluar kufijtë shtetërorë e kombëtarë.
Në një intervistë për Scanner, Fjolla tregoi arsyet e lidhjes së saj të fortë me personat me Sindrom Down, personat më të veçantë në jetën e saj dhe formën se si ajo e ndihmoi atë kategori, duke u shndërruar kështu në një model se si njerëzit t’i pranojnë personat e gjërat e ndryshme me të cilat përballen, pa i paragjykuar e diskriminuar.
Kush është Fjolla?
M ‘quajtën Fjolla se qëlloj dimër kur linda por t’ftohtin e asaj stine se kam ndjerë asniherë n’jetën time, se kam pas gjithë ngrohtësinë e njerëzve qe m’kanë rrethuar.
Prej ku e ka gjenezën gjithë kjo dashuri e përkujdesje për personat me sindromën Down?
Bash 9 muaj pas lindjes time, erdhi në jetë Meritoni, djali i axhës. Kush e dinte atë kohë që do ishte ardhja e tij në jetë ajo që do t’ma ndryshonte jetën mua.
Meritoni bashkë me gëzimin që solli në familjen tonë, ai solli me lindjen e tij edhe diçka që do ta “shoqëronte” atë gjithë jetën, sindromën Down.
Kështu, unë rritesha, ai rritej, e dashnia jone rritej. Ka qenë Meritoni personi i parë me sindromën Down që ka ardhur në jetën time, ka qenë mësuesi im i jetës prej asaj kohe e sa t’kem jetë.
Prej tij unë mësova si t’i dua shokët e tij e si të sillesha me ta, si të trajtoja çdo njeri njëjtë pa u bazuar në diagnozat e tyre.
Me sa persona të kësaj kategorie je marrë deri tash. Çfarë forme u ke ndihmuar?
Koha kalonte e unë angazhohesha gati se në çdo aktivitet që kishte për qëllim vetëdijesimin e popullatës për sindromën Down, bëja pune vullnetare që të isha më afër tyre, e sadopak t’i lumturoja. Kështu aktivitet pas aktiviteti, trajnime pas trajnimi, u bëra pjesë e shkollave ku asistoja Donikun dhe Leonin, dashnitë e mia ma t’mëdhaja, dy djem qe i shtun jetë jetës sime. E filloja çdo ditë me ta, unë i mësoja për shkronjat, leximin, numrat, mbledhje, zbritje…, e kur i shihja si ata çdo dite e më tepër po mësonin gjëra t’reja, zemra m’gzonte, ata po përparonin në mënyrë edukative, e unë ndihesha e suksesshme shpirtërisht.
E pasditet e mia pas nji kohe filluan t’i takonin vetëm Benit, shokut tim të vogël. Ne t’dy kishim nji lidhje t’veçantë, po mendoj akoma e kemi e s’ka për t’ndryshuar asniherë.
Beni im i vogël ishte shoku i shëtitjeve në sheshin e qytetit, aty çdo kalimtar na njihte, e si duket lidhjen tone t’veçantë nuk mund ta përballonte vetëm nji shesh i vogël.
Çfarë domethënie ka për ty fotografia e jote dhe e Benit në New York?
Me fotot e kujtimeve tona unë aplikova në një konkurs të National Down Syndrome Society, fotot që do t ‘përzgjidheshin do të shfaqeshin në ekranin e madh të Time Sqaure, e fytyra e bukur e Benit pushtoi ekranin e madh në New York, duke u bërë kështu i pari fëmijë shqiptar me sindromën Down që shfaqet në Time Square, por edhe pa sindromën Down se para tij s’ishte shfaqë asnji.
Atë dite Beni bashkë me prindërit e tij ishte pranë meje, e t’gjithe bashke po e përjetonim arritjen me t’madhe tonën deri tash, se edhe tjera do të kemi.
Momentalisht nuk je në Kosovë, me çfarë po merresh tani?
Dy vite ma parë erdha të jetoj në Amerikë, ndrrova vend ama kurrë mënyrën e jetës, tashmë po jetoja tek nji familje ne New York e po kujdesesha për Katy-n, e cila kishte lindur me autizëm.
Për plot nji vit ia kisha vënë synim vetes që çdo sfidë që më shfaqej me Katy-n ta menaxhoja, ta kuptoja e ta arsyetoja çdo veprim të saj, e asnjiherë ta ndryshoja.
Në kohën kur Katy ishte në shkollë vendosa të bëja punë vullnetare për personat me Alzhaimer, kështu pasditeve shkoja në shtëpitë e personave që tashmë gjithçka nga jeta e tyre kishin harruar, e mundohesha t’i bëj të ndihen që s’janë të harruar. Ngjyrosnim, këndonim, kërcenim, çkado që ata i bënte të ndiheshin mirë.
Cili është mësimi jetësor që e more gjatë gjithë këtyre viteve duke ndihmuar gjithë këta persona?
Tash, e dje, e sa t’kem jetë kam me u mundu me u ba za i atyne që zani s’ju dëgjohet, e me ia dëshmu botës që ne jemi vendi ma i bukur kur mes nesh ekzistojnë mendje të ndryshme, e n’vend se me u mundu me i ndryshu ato mendje, duhet me i pranu, qashtu msohesh edhe m’i dashtë.
A mendon se personat e këtyre kategorive diskriminohen dhe çfarë mund të bëjmë ne si shoqëri në këtë drejtim?
Me pasë mundësi secili me qit’ veten n’vend t’dikujt që diskriminohet e paragjykohet e me e pa qysh ata ndihen, kurrë askush s’kish paragjyku e diskriminu. Njerëzit m’duket që nuk e kuptojnë që nëse nji person me nevoja të veçanta njerëzore nuk reagon, nuk përgjigjet ose nuk të shikon në sy, nuk do të thotë që nuk po të dëgjon ose nuk po e kupton sjelljen tënde t’pahijshme ndaj tij, osht njeri bash si ti. Veç pse dikush shprehë emocionet e komunikon n’mënyre tjetër, ty nuk t’bon ma t’rëndësishem e ma afër asaj “normales” që s’di kush e pat’ atë t’drejtë me e përcaktu.
Si mendon ta vazhdosh ndihmën dhe mbështetjen?
Unë qëllimet vetes ka kohë që ia kam përcaktu, kam me u mundu që bashkë me secilin person me nevoja të veçanta që kam me u shoqnu, me punu, a me u kujdesë, bashkë me ata kemi me ia dëshmu botës që me qenë njeri me nevoja të veçanta njerëzore nuk do të thotë me pasë nevojë për shërim, veç për pranim, qashtu qysh janë!
Cilat janë planet e radhës?
Me 7 maj do të jem pjesë e Samitit të Down Syndome-it në Arizona, dej me tash s’ka marrë pjesë naj shqiptar aty, e mezi po e pres me shku e çdo ditë e ma shumë me u mirëeduku që me qenë njeri hala ma i mirë për shokët e shoqet e mia.
E kam nji mall për kohen edhe shokët e mi n’Kosovë, që kurrë askush s’ka me ma shujtë, e ata kurrë askush s’ka me mund me i zavendësu, ama n’çfarëdo forme na prapë kemi me qenë bashkë.
Shënim:Përgjigjet e të intervistuares janë vendosur pa u ndryshuar nga redaksia, për shkak të ruajtjes së origjinalitetit të rrëfimit.
